رویکرد جمهوری اسلامی ایران در تحولات کشورهای خاورمیانه پس از 2011 (مطالعه موردی بحرین و سوریه)

تحولات جهان عرب پس از سال 2011 در حال دگرگون ساختن شرایط و ترتیبات سیاسی و امنیتی منطقه خاورمیانه است و این دگرگونی‌ها منافع و امنیت بازیگران منطقه‌ای و از جمله امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تحولات که کشورهای مختلف منطقه از جمله مصر، بحرین، یمن و سوریه را در بر گرفته است، به‌رغم برخی ویژگی‌های مشترک و مشابه در هر یک از حوزه‌ها از مشخصه‌های خاص خود برخوردار است. با توجه به اهمیت تحولات اخیر جهان عرب و پیامدهای آن برای امنیت ملی کشور و همچنین تأثیرگذاری بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایران بر تحولات، نوشتار حاضر در پی بررسی رویکرد جمهوری اسلامی ایران در تحولات اخیر خاورمیانه در دو کشور بحرین و سوریه بر مبنای نظریه سازه‌انگاری است و در پی پاسخ به این پرسش است که چرا جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات اخیر در سوریه و بحرین رویکردی متمایز اتخاذ کرده است. فرضیه این تحقیق بر این مبناست که جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر مؤلفه‌هایی همچون منافع ملی و باورها و ارزش‌ها، رویکردی متمایز در قبال دو کشور بحرین و سوریه اتخاذ کرده است، به‌گونه‌ای که در بحرین خواهان تغییر حکومت است و در سوریه از حکومت فعلی حمایت می‌کند. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است و ازاین­رو از منابع کتابخانه­ای و اسنادی برای تبیین موضوع بهره­گیری ­شده ­است.